Ngày nay người tiêu dùng ngày càng trở nên hiểu biết hơn, được thông tin tốt hơn và rất quan tâm đến an toàn thực phẩm. Cho dù là về vấn đề giá trị dinh dưỡng, hay thực phẩm biển đổi gen, hay ô nhiễm thực phẩm, người tiêu dùng ngày càng biết nhiều hơn đến những vấn đề này. Điều này rất khác với quá khứ khi mà mối bận tâm của người tiêu dùng và doanh nghiệp sản xuất chỉ là việc đóng gói, trình bày, mùi vị, màu sắc, thành phần và tất nhiên là giá cả. Vấn đề sức khoẻ và an toàn thực phẩm đang ngày càng trở nên phức tạp và vì vậy ngày càng có nhiều những tiêu chuẩn quy định về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm, trong đó có thể kể đến các chuẩn như là GMP, HACCP, BRC, ISO 22000, Global Gap, ...

1. GMP

Thực hành sản xuất tốt (GMP - Good manufacturing practice) là một hệ thống để đảm bảo rằng các sản phẩm được sản xuất liên tục và kiểm soát theo tiêu chuẩn chất lượng. GMP được thiết kế để giảm thiểu các rủi ro trong quá trình sản xuất mà không thể được loại bỏ thông qua thử nghiệm các sản phẩm cuối cùng. Các rủi ro chính là: Ô nhiễm không mong muốn của sản phẩm, gây thiệt hại đến sức khỏe hoặc thậm chí tử vong cho người sửa dụng; Nhãn ghi không không đúng với đăng ký với cơ quan quản lý, trong đó có thể có nghĩa là người tiêu dùng có thể có những nhận định sai lầm về công dụng; Thành phần hoạt chất không đủ hoặc quá nhiều, ảnh hưởng đến hiệu quả của sản phẩm hoặc để lại tác dụng phụ.

GMP bao gồm tất cả các khía cạnh của sản xuất, bao gồm từ các nguyên liệu đầu vào (dược liệu, tá dược, bao bì, nguồn nước…), cơ sở sản xuất và trang thiết bị, việc đào tạo và vệ sinh cá nhân của nhân viên… được chi tiết bằng văn bản cho mỗi quá trình mà có thể ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm thành phẩm. Với các nhà máy áp dụng GMP, phải có hệ thống quy trình kiểm soát chi tiết theo từng bước trong quá trình sản xuất - mỗi khi một sản phẩm được thực hiện.

2. HACCP

HACCP là viết tắt của cụm từ Hazard Analysis and Critical Control Point System, và có nghĩa là “hệ thống phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn”, hay hệ thống phân tích, xác định và tổ chức kiểm soát các mối nguy trọng yếu trong quá trình sản xuất và chế biến thực phẩm”.

HACCP là hệ thống quản lý chất lượng dựa trên cơ sở phân tích các mối nguy và các điểm kiểm soát trọng yếu. Đó là công cụ phân tích nhằm đảm bảo an toàn vệ sinh và chất lượng thực phẩm. HACCP bao gồm những đánh giá có hệ thống đối với tất cả các bước có liên quan trong quy trình chế biến thực phẩm, đồng thời xác định những bước trọng yếu với an toàn chất lượng thực phẩm. Công cụ này cho phép tập trung nguồn lực kỹ thuật, chuyên môn vào những bước chế biến có ảnh hưởng quyết định đến an toàn chất lượng thực phẩm.

>> Xem thêm: Tiêu chuẩn HACCP

3. ISO 22000

Tiêu chuẩn ISO 22000 là tiêu chuẩn đưa ra các yêu cầu đối với hệ thống quản lí an toàn thực phẩm.

Tiêu chuẩn này chỉ ra những điều một tổ chức cần làm để chứng minh khả năng kiểm soát các mối nguy về an toàn thực phẩm. ISO 22000 có thể được sử dụng bởi bất kì tổ chức nào ở bất kì qui mô hoặc vị trí nào trong lĩnh vực thực phẩm.

4. BRCGS cho An toàn thực phẩm: Tiêu chuẩn thực phẩm toàn cầu

BRCGS là tiêu chuẩn toàn cầu BRC (Uy tín Thương hiệu thông qua sự Tuân thủ), thương hiệu mới được xây dựng để thay thế BRC (Hiệp hội Bán lẻ Anh Quốc) và có thể tiếp cận thị trường toàn cầu.

BRC là tiêu chuẩn Hệ thống Quản lý An toàn Thực phẩm quốc tế, và là một trong những hệ thống chứng nhận được GFSI (Sáng kiến An Toàn Thực Phẩm Toàn cầu) thừa nhận.

Nó bao gồm các yêu cầu đối với các nhà chế biến thực phẩm phải tuân theo để xây dựng một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiệu quả.  Và yêu cầu tương tự cho các nhà sản xuất bao bì, Đại lý & Môi giới và Bảo quản & Phân phối - cũng sẽ có một hệ thống quản lý cho các Sản phẩm Tiêu dùng.

BRC Global Standards về An toàn thực phẩm, Vật liệu bao bì và bao bì, Bảo quản và Phân phối, Sản phẩm Tiêu dùng, Đại lý và Môi giới, Bán lẻ và Gluten free đặt ra tiêu chuẩn cho các thực hành sản xuất tốt trong chuỗi cung ứng và giúp cung cấp sự đảm bảo cho khách hàng rằng sản phẩm an toàn, hợp pháp và chất lượng cao.

5. BRCGS đối với vật liệu đóng gói thực phẩm

Tiêu chuẩn Toàn cầu về Vật liệu đóng gói được thiết kế để bảo vệ người tiêu dùng bằng cách cung cấp cơ sở chung cho việc chứng nhận các công ty cung cấp bao bì cho các nhà sản xuất thực phẩm.

Tiêu chuẩn đã được phát triển để chỉ rõ các tiêu chí an toàn, chất lượng và hoạt động của sản phẩm phải có trong một tổ chức sản xuất bao bì để tổ chức đó thực hiện các nghĩa vụ của mình đối với việc tuân thủ pháp luật và bảo vệ người tiêu dùng. Định dạng được thiết kế để cho phép cơ sở, hệ thống hoạt động và thủ tục của công ty được đánh giá theo các yêu cầu của Tiêu chuẩn bởi bên thứ ba có thẩm quyền - tổ chức chứng nhận.

6. IFS Food

Tiêu chuẩn IFS Food là một tiêu chuẩn được GFSI (Sáng kiến ​​An toàn Thực phẩm Toàn cầu) công nhận để đánh giá các nhà sản xuất thực phẩm. Trọng tâm là an toàn thực phẩm và chất lượng của quá trình và sản phẩm. Nó liên quan đến các công ty chế biến thực phẩm và các công ty đóng gói các sản phẩm thực phẩm.

Sự phát triển của IFS Food dựa trên nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, trách nhiệm ngày càng tăng của các nhà bán lẻ và bán buôn, các yêu cầu pháp lý ngày càng tăng và tính toàn cầu hóa của nguồn cung sản phẩm.

Tiêu chuẩn này rất quan trọng đối với tất cả các nhà sản xuất thực phẩm, đặc biệt là đối với những nhà sản xuất nhãn hiệu riêng, vì nó chứa đựng nhiều yêu cầu liên quan đến việc tuân thủ các thông số kỹ thuật của khách hàng. Ngoài ra, nó mang lại sự chắc chắn hơn cho chuỗi bán lẻ rằng các sản phẩm do nhà cung cấp sản xuất dưới nhãn hiệu của họ sẽ an toàn và đáp ứng các yêu cầu về chất lượng và pháp luật.

7. IFS Global Markets - Food

Là một chương trình đánh giá an toàn thực phẩm được tiêu chuẩn hóa dành cho các nhà bán lẻ cũng như các sản phẩm thực phẩm có thương hiệu trong ngành. Chương trình nhằm hỗ trợ “các doanh nghiệp nhỏ và / hoặc kém phát triển” trong việc phát triển hệ thống quản lý an toàn thực phẩm của họ và thực hiện bước đầu tiên hướng tới việc thực hiện Tiêu chuẩn IFS Food.

8. Chương trình An toàn thực phẩm SQF

Tiêu chuẩn an toàn thực phẩm SQF, được phát triển lần đầu tiên tại Úc vào năm 1994, do Viện Tiếp thị Thực phẩm (FMI) sở hữu và quản lý từ năm 2003; nó được công nhận bởi Viện Thực phẩm Chất lượng An toàn (SQFI). Tiêu chuẩn an toàn thực phẩm SQF có cấu trúc độc đáo bao gồm cách tiếp cận theo mô-đun. Mô-đun 2 của tiêu chuẩn được áp dụng cho tất cả các nhà sản xuất thực phẩm và áp dụng cho các yêu cầu quản lý cơ bản và áp dụng quy trình HACCP. Ngoài Mô-đun 2, các Mô-đun khác của tiêu chuẩn được áp dụng có chứa các chương trình Điều kiện tiên quyết và GMP dành riêng cho ngành dựa trên những gì công ty sản xuất (chẳng hạn như thịt, đồ uống, ngũ cốc và hạt, sản phẩm, v.v.).

Chương trình Thực phẩm Chất lượng An toàn (SQF) là một chương trình chất lượng và an toàn thực phẩm nghiêm ngặt và đáng tin cậy được các nhà bán lẻ, chủ thương hiệu và nhà cung cấp dịch vụ thực phẩm trên toàn thế giới công nhận. Được công nhận bởi Sáng kiến An toàn Thực phẩm Toàn cầu (GFSI), bộ mã chất lượng và an toàn thực phẩm SQF được thiết kế để đáp ứng các yêu cầu của ngành, khách hàng và quy định đối với tất cả các lĩnh vực của chuỗi cung ứng thực phẩm - từ trang trại đến các cửa hàng bán lẻ

9. Gluten free

Định nghĩa gluten là tên của một loại protein có 2 thành phần chính là Glutenin và Gliadin, thường có trong nội nhũ hạt của một số loại thực vật như: lúa mì, yến mạch và lúa mạch. Khi hòa với nước, các protein luten không tan mà sẽ hình thành nên một mạng lưới chất dẻo dính có độ đặc giống như keo, đàn hồi và tạo nên kết cấu dai vừa phải.

Tiêu chuẩn Gluten Free dành cho các nhà sản xuất và các công ty đánh giá đối với sản phẩm thực phẩm không có chứa Gluten.

10. GMO free

Tiêu chuẩn này được thiết kế cùng với đại diện của các nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi và công nghiệp thực phẩm, các tổ chức chứng nhận, các nhóm lợi ích và đại diện công chúng. Nó hỗ trợ các cơ sở sản xuất trong việc thực hiện các yêu cầu pháp lý về dán nhãn "không có biến đổi gen GMO" và thiết lập các cuộc đánh giá thống nhất cho các tổ chức chứng nhận.

11. FSMA

FSMA là cụm từ viết tắt của The Food Safety Modernization Act (dịch nghĩa là: Luật hiện đại hóa an toàn thực phẩm). Đây được xem là tên của một cuộc cải cách sâu rộng trong vấn đề ban hành luật an toàn thực phẩm của Hoa Kỳ.

Vào ngày 04/01/20211, Tổng thống Obama ký văn bản quyết định FSMA của FDA (Cục Quản lý Thực phẩm Dược phẩm Mỹ) thành luật với mục tiêu đảm bảo cho người dân Mỹ có được nguồn cung cấp thực phẩm an toàn qua việc ứng dụng các cơ chế giám sát, biện pháp phòng ngừa rủi ro thay vì chỉ sử dụng những cơ chế phản ứng rủi ro cũ của trước đây. Đồng thời, Luật cũng yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất, các cơ sở phân phối phải đăng ký người đại diện tại Mỹ với FDA.

Bên cạnh đó, nhằm mục đích bảo vệ sức khỏe cộng đồng được tốt hơn, FDA cũng cho phép tăng cường hệ thống an toàn thực phẩm và chỉ định những cơ quan thực thi việc phòng ngừa rủi ro, phản ứng nhanh nhạy khi vấn đề xảy ra để đạt tỷ lệ cao hơn trong quá trình tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm.

Ngoài ra, FSMA cũng đề cập đến việc đưa ra các phương tiện và công cụ mới thuộc sở hữu của FDA nhằm góp phần nâng cao tiêu chuẩn của thực phẩm nhập khẩu ngang bằng với tiêu chuẩn của thực phẩm trong nước, xây dựng được một hệ thống an toàn thực phẩm quốc gia tích hợp với sự quản lý của các cơ quan nhà nước và địa phương.

12. GLOBAL G.A.P 

Thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (Good Agricultural Practices – GAP) là tất cả các tiêu chuẩn do quốc gia, nhóm quốc gia, tổ chức quy định mục đích để chỉ dẫn người sản xuất áp dụng nhằm bảo đảm chất lượng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, an toàn thực phẩm, sức khoẻ, an sinh xã hội cho người lao động và bảo vệ môi trường. 

Tiêu chuẩn toàn cầu Global GAP (Global Good Agricultural Practice), là tập hợp các biện pháp kỹ thuật về thực hành nông nghiệp tốt được xây dựng để áp dụng tự nguyện cho sản xuất, thu hoạch cũng như xử lý sau thu hoạch cho các nông sản (bao gồm cả chăn nuôi, trồng trọt, thủy sản) trên phạm vi toàn cầu.

Có 252 tiêu chí trong bộ tiêu chuẩn Global GAP, bao gồm 36 tiêu chí bắt buộc phải tuân thủ 100%, 127 tiêu chí có thể tuân thủ đến mức 95% cũng được cấp chứng nhận và có 89 kiến nghị khuyến cáo nên thực hiện.

>> Xem thêm: Tiêu chuẩn Global GAP

13. Tiêu chuẩn BAP

Thực hành nuôi trồng thủy sản Tốt nhất (BAP) là một tập hợp các trang trại nuôi trồng thủy sản tăng tiêu chuẩn phát triển thủy sản bởi tổ chức GAA - Liên Minh Nuôi trồng Thủy sản toàn cầu.

BAP là một tiêu chuẩn trách nhiệm, tiêu chuẩn môi trường và xã hội, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc cho các trang trại và trại sản xuất giống tôm, cá rô phi và cá da trơn cũng như các nhà máy chế biến thủy sản.

BAP được cấp giấy phép chứng nhận Hội đồng Nuôi trồng thủy sản (ACC) thực hiện tất cả các kiểm tra và chứng nhận.

BAP chứng nhận xác định các yếu tố có vai trò quan trọng nhất trong nuôi trồng thủy sản và hướng dẫn định lượng tuân thủ những tập quán để đánh giá.

>> Xem thêm: Tiêu chuẩn BAP

Xem thêm >>